"NIKAB IS MIJN KEUZE"

Met open mond zet een winkelende man in het Haagse winkelcentrum MegaStores twee volle boodschappentassen op de grond. Hij staart naar de gesluierde vrouw die voorbij loopt. Ze is gekleed in een zwarte nikab, waardoor alleen haar ogen zichtbaar zijn. “Hier in Nederland gaan wij niet gemaskerd over straat”, bijt hij haar toe. Als ze al honderd meter verder is, ten hoogte van de uitgang, kijkt hij nog steeds. En hij is niet de enige.

De man heeft geen idee dat onder de gezichtsbedekkende sluier de 20-jarige Jessica schuilgaat. Een licht accent verraadt haar Zuid-Nederlandse afkomst. Ze behoort tot de groep van ongeveer honderd vrouwen in Nederland die een nikab dragen (zie kader). Twee jaar geleden bekeerde zij zich tot de islam en sinds drie maanden draagt ze een nikab, vertelt ze in het huis van haar zus. Bij haar moeder thuis kan ze niet afspreken. Zij mag absoluut niet weten dat Jessica gesluierd over straat gaat. Binnen draagt Jessica de nikab niet en is ze gewoon een jonge, Hollandse vrouw met rood haar. Een studente van de Vrije Universiteit die na een jaar psychologie overweegt om over te stappen naar een andere studie. “Mijn moeder weet dat mijn zus en ik moslima zijn geworden, maar de nikab is voor haar een stap te ver. Die trek ik daarom meestal op straat aan, een paar honderd meter van ons huis. Ik zie voorbijgangers dan kijken, zo van ‘die trekt nog snel haar nikab aan voordat ze thuiskomt’. Maar voor mij is het precies andersom.”

Acht jaar geleden werd de aantrekkingskracht van de islam steeds groter, toen Jessica naar Den Haag verhuisde. “Ik was heel erg op zoek naar spiritualiteit. Eerst zocht ik dat in het christendom, maar dat sprak mij uiteindelijk toch niet genoeg aan. Ik kreeg veel vriendinnen die moslim zijn en leerde veel over de islam, maakte het Suikerfeest en het Offerfeest mee.” Jessica leest dan steeds meer boeken over de islam. Op haar zeventiende plaatst ze een oproepje op een forum, op zoek naar bekeerde meiden in Den Haag. “Een zuster verwees mij naar een groepje meiden in Den Haag. Zij hebben mij geholpen.” Jessica spreekt de sjahada uit, de islamitische getuigenis. Ook krijgt zij in de moskee een certificaat dat ze moslima is geworden. Hiermee kan zij op bedevaart gaan naar Mekka, de zogeheten hadj. “Islam is niet alleen een geloof, maar ook een manier van leven. Ik vind daar heel veel antwoorden in op belangrijke levensvragen.”
Alle verwensingen die ze op straat naar haar hoofd geslingerd krijgt neemt ze voor lief, evenals het feit dat haar leven door de nikab compleet in het teken van de islam staat. “In het hiernamaals zal ik voor deze daden beloond worden.”

Jessica’s zus Patricia komt binnen met thee en cake. Ook zij liet zich bekeren tot de islam. Ze is getrouwd met een man van Iraanse afkomst en gaat met een hoofddoek over straat. “Ik zou nooit op straat een nikab kunnen dragen. Wat dat betreft ben ik een stuk gevoeliger dan mijn zus. Van al die opmerkingen zou ik iedere dag huilend thuis komen.” Hun moeder heeft het dragen van een hoofddoek geaccepteerd. “Maar ze vindt het jammer. ‘Waarom bedekken jullie je mooie hoofd nou’, zegt ze dan.”

De reacties op straat zijn verschillend. “In de Schilderswijk kijkt niemand raar op, maar een paar straten verder kan het zomaar anders zijn. In de Hema ben ik onlangs bedreigd door een vrouw. Ik voelde mij toen heel machteloos en moest huilen”, zegt Jessica. “Ze proberen mij vaak voor schut te zetten, maar ik ben ook een mens. Ik word niet onderdrukt en ben niet dom. En ik spreek gewoon Nederlands.”

De vraag rijst waarom Jessica het zich dan zo moeilijk maakt. “Ik heb hier goed over nagedacht en weet zeker dat ik beloond zal worden voor mijn daden.” Dat ze door de nikab gelinkt kan worden aan islamitisch fundamentalisme, neemt ze voor lief. “Ik veroordeel die terreurdaden, zoals elf september en vorige week in Londen. Maar ik ga niet veranderen voor anderen. En ook zeker niet voor Geert Wilders.”

Toch beperkt de nikab Jessica in haar bewegingsvrijheid. Ze reist liever niet alleen met het openbaar vervoer. Ze heeft rijlessen en hoopt zo snel mogelijk haar rijbewijs te halen. “Tijdens mijn rijlessen draag ik een speciale nikab, die wat losser zit. Anders heb ik niet genoeg zicht op de weg. Vaak maken voorbijgangers foto’s.”

Eerder vandaag solliciteerde Jessica bij een overheidsinstelling. Ze hoopt daar de komende jaren te kunnen werken om extra geld te verdienen voor een nieuwe studie. “Tijdens mijn sollicitatiegesprek heb ik de nikab afgedaan. Ik sluit wat dat betreft aan bij islamitische geleerden die het zeer wenselijk vinden om een nikab te dragen, maar niet verplicht. Ik ben bereid om een nikab af te doen tijdens mijn werk of op school. Maar onderweg naar huis trek ik die zo snel mogelijk weer aan.”

De namen van Jessica en haar zus Patricia zijn om privacyredenen gefingeerd.

Wat is een nikab?

De nikab of nikaab (ook niqab of niqaab) is de Arabische benaming voor een sluier die het gezicht bedekt en alleen de ogen vrijlaat.

• Een nikab bestaat, in tegenstelling tot een boerka, slechts uit een stuk stof vaak van donkere kleur om het gezicht mee te bedekken.
• De ogen zijn bij de nikab meestal zichtbaar. Het verschil met de boerka is dat in plaats van een gaasje, de ogen volledig zichtbaar zijn d.m.v. een opening. Het verschil met de hidjab (hoofddoek) is dat alleen de ogen van het gezicht zichtbaar zijn.
• Hoeveel vrouwen in Nederland een nikab dragen, is onduidelijk.
Daarvan bestaan alleen schattingen. De meest recente schatting is van Annelies Moors in het rapport Gezichtssluiers, draagsters en debatten. In 2009 waren er volgens haar rond de 100 vrouwen in Nederland die regelmatig een gezichtssluier droegen. Dit zijn 'de fulltimers’. Er waren niet meer dan 400 vrouwen die af en toe een gezichtssluier droegen, ‘de parttimers’.